رأی دادگاه درمعنای وسیع خود همان تصمیم دادگاه است، تصمیمات دادگاه بطور کلی به دو دسته قابل تقسیم است، یا تصمیم قضاوتی یا غیر قضاوتی ( اداری)، است. دسته دوم( تصمیمات اداری) از حیطه کاری ما خارج است زیرا امور اداری دادگاه رأی محسوب نمی شود. دسته دوم که اعمال قضاوتی باشد، محور کار ما است که از آن به رأی تعبیر می شود. تصمیمات نهایی مراجع قضایی و نتیجه تلاش دادرسان غالباً در قالب رأی متجلی می‌شود،رای که از مراجع قضای صادر می شود را تصمیمات قضای گویند؛ تصمیمات که از مراجع قضای صادر می شود، به حکم وقرار تقسیم می شود،تصمیمات قضای اگرراجع به ماهیت دعوا وقاطع آن بطور کلی یا جزئی باشد، حکم گویند واگر راجع به ماهیت دعوا وقاطع آن بطور کلی یا جزئی نباشد قرار گویند، قرار خود به دو دسته تقسیم می شود، قرارهای اعدادی، قراری هستند که برای آماده سازی رأی از ناحیه دادگاه در نظر گرفته می شود، اما قرار های نهای که اعمال قضاوتی هستند هرچند در ماهیت دعوا نباشد. که این موضوع رای وقسام آن، در آیین دادرسی مدنی یا به تعبیر قانون گذار افغانستان، اصول محاکمات، مطرح می شود، آیین دادرسی مدنی یا حقوقی، قواعد است که اصحاب دعوا اعم از خواهان وخوانده، قضات محاکم واشخاص وابسته،به آنها در امر قضا، در جریان دادرسی از بدو امر تا خاتمه ای رسیدگی دادگاه وصدور حکم، باید رعایت کنند.
)